یاداشت عباس باباگلزاده دانشجوی دکتری تاریخ تشیع دانشگاه ادیان و مذاهب قم پیرامون گردشگری مذهبی
گردشگری مذهبی و سفرهای زیارتی يكي از پرطرفدارترین نوع جهانگردی در سراسر جهان است. جاذبههاي مذهبي، زيارتگاهها و اماكن مقدس، هر ساله تعداد زيادي از گردشگران را به سوي خود جلب میکنند. سیر و سفر در راستای توسعه فرهنگی و ارزشهای دینی و عبرت آموزی، در قرآن کریم تاکید و به انسان توصیه شده است.
خداوند متعال در آیه 69 سوره نمل میفرمایند: «قل سیروا فی الأرض فانظروا کیف کان عاقبة المجرمین»
بگو در زمین سیر کنید و بنگرید که پایان کار مجرمان چگونه بوده است.
و نیز در آیه 46 سوره حج فرمودند: «أَفَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَتَكُونَ لَهُمْ قُلُوبٌ يَعْقِلُونَ بِهَا أَوْ آذَانٌ يَسْمَعُونَ بِهَا»
آیا در روی زمین به سیر و تماشا نرفتند تا دلهاشان بینش و هوش یابد و گوششان به حقیقت شنوا گردد؟
با اندکی تأمل بر آیات الهی به روشنی در مییابیم که با سفر کردن میتوان به مطالعه آفاق و انفس، کسب علم و تجربه، مردم شناسی، جامعه شناسی، طبیعت شناسی و تدبر در آفرینش، درس خدا شناسی آموخت و با مطالعه سرگذشت پیشینیان و سفرهای معنوی و دیدار عینی آثار به جا مانده از آنان، سنت های غلط را از خود دور کرد و به سوی ارزش های الهی، اخلاقی و انسانی گام برداشت.
امروزه مردم جهان با توجه به سلایق و ادیان و مذاهب گوناگون، جهت دیدن مقاصد زيارتي و اماکن تاریخی و فرهنگی، به گردش و سفر میروند.
مردم ایران اسلامی به علت ارادت ویژهایی که به ائمه اطهار علیهم السلام و امامزادگان دارند به شهرهایی مانند مشهد مقدس، قم، شیراز، ری، شوش دانیال نبی، کربلای معلی، نجف، کاظمین، سامرا. ... و دیگر اماکن زیارتی سفر میکنند و به اذعان برخی از کارشناسان و صاحب نظران بیش از 55 درصد گردشگری در ایران فرهنگی و مذهبی است.
در کشورمان مراکز علمی، فرهنگی و پژوهشی فراوانی وجود دارد که برای توسعه و جذب گردشگر مذهبی بسیار حائز اهمیت است و از ظرفیتهای آنها نباید غافل بود. از جمله آنها جامعهالمصطفيالعالميه و دانشگاه اديان و مذاهب است که جایگاه بین المللی دارند. طبق اظهارات مسئولان مربوطه جامعه المصطفی در 60 کشور جهان فعالیت دارد و بیش از 130 ملیت از سراسر جهان دانشجو پذیرفته و دانشگاه ادیان و مذاهب از 35 کشور جهان دانشجو جذب کرده است. با استفاده از این ظرفیت، برنامه ریزی و تدوین طرح جامع گردشگری مذهبی، سلامت، گردشگری حلال و تشکیل کمیته مشترک و هماندیشی بین وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و دیگر نهادهای علمی و پژوهشی مرتبط و همچنین برگزاری دورههای آموزشی، ایران شناسی و تورهای ایران گردی، نشستها، همایشها و جشنوارهای بینالمللی در راستای جذب توریست با استفاده از این پتانسیل کارهای فوقالعادهایی میشود انجام داد که متاسفانه به علت نبود تعامل و برنامه ریزی و سیاست گذاریهای ضعیف، این ظرفیت بسیار عظیم تاکنون مغفول مانده است. در حالی که هر کدام از این دانش پژوهان با شناختی که از ظرفیت و جاذبههای تاریخی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران پیدا میکنند و پیوند عمیقی که با گفتمان انقلاب اسلامی دارند علاوه بر این که سفیران صلح و دوستی و برادری میان انقلاب اسلامی و دیگر ملتها خواهند بود، میتوانند با معرفی و ترویج جاذبههای ایران اسلامی به رشد و توسعه گردشگری مذهبی و سلامت کمک کنند و تبلیغات ضد فرهنگی و دینی علیه ایران را خنثی و در راستای مقابله با ایران هراسی نقش مهمی ایفا کنند.
گردشگري به عنوان يك صنعت مهم،پاك، اشتغال آفرين و پردرآمد در تمام دنيا مورد توجه است.
در ايران به علت چهار فصل بودن و دارا بودن آثار تاريخي، فرهنگي و طبيعي بسيار فراوان، علاوه بر آن به دليل وجود بارگاه پر خیر و برکت و منور امام علی ابن رضا عليه السلام در مشهد و آستان مقدس ملکوتی کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه سلام الله عليها در قم و صدها امامزاده، اگر تنها به گردشگري زيارتي و مذهبي پرداخته شود و سالانه 10 درصد از شیعیان و محبان اهل بیت علیهم السلام جهان با انگيزه سفر و زيارت به ايران مسافرت كنند و از جاذبهها و امكانات اقامتي، صنايع دستي و سوغات استفاده کنند به طور قطع و يقين، از اقتصاد بر پايه فروش نفت بينياز خواهيم شد. برای این امر ضرورت دارد متولیان و مسئولان به ویژه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دولتمردان، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، وزارت امور خارجه و دیگر نهادهای فرهنگی و ملی، با تدوین قوانین متناسب با گردشگری، افزایش تسهیلات کم بهره، تسهیل در ارایه مجوز تاسیس و بهره برداری، حمایت از سرمایه گذار در راستای ایجاد اشتغال پایدار و رشد اقتصادی در سال مهار تورم و رشد تولید، زمینه توسعه گردشگری را بیش از وضعیت موجود فراهم کنند. در نتیجه به منابع عظیم درآمد دست یافته و در اقتصاد کشور تحول عظیمی ایجاد میشود.