جام جهانی فوتبال نه تنها برای کشور میزبان یک فرصت طلایی است، بلکه کشورهای همسایه هم میتوانند در حاشیه این رخداد از منافع آن بهره مند شوند.
قطر هزینه و تلاشهای بسیاری را برای دریافت این میزبانی انجام داده است و اکنون با وجود وسعت اندک سرزمینی قادر شده به عنوان نخستین کشور خاورمیانه، مهمترین رویداد ورزشی جهان را میزبانی کند که به طور قطع توجه میلیاردها نفر را در مدت یک ماه به خود جلب میکند. طبق برنامهریزیها، ۳۲تیم فوتبال از سراسر جهان پاییز و زمستان امسال ۶۴مسابقه خود را در قطر برگزار میکنند. علاوه بر این پیشبینی شده است گردشگرانی از دست کم ۵۰کشور جهان برای تماشای این دوره از مسابقات که برای آخرین بار با ۳۲تیم برگزار می شود، به این کشور در حاشیه خلیج فارس سفر کنند. در دور پیشین رقابتهای جام جهانی که در سال ۲۰۱۸در روسیه برگزار شد نزدیک به ۲میلیون گردشگر از کشورهای مختلف جهان به این کشور سفر کرده بودند و میلیاردها دلار سود را برای مسکو به ارمغان آوردند. برآوردها حکایت از آن دارد که تعداد گردشگرانی که زمستان آینده به کشور ۱۲هزار کیلومترمربعی قطر سفر خواهند کرد بین ۲تا ۲و نیم میلیون نفر باشد. مسئولان تصمیمگیر در امیرنشین قطر از ۱۲سال قبل خود را برای برگزاری هر چه بهتر این رویداد بزرگ ورزشی آماده کرده بودند. آنها به همین دلیل ۸ورزشگاه مجهز را در قلمروی کوچک خود ساختند. در حالی که مجموع بازی های جام جهانی دور قبل در سرزمین وسیع روسیه در ۱۲ورزشگاه انجام شده بود. برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال تنها با ساخت استادیوم عملیاتی نمیشود، بلکه طیف وسیعی از خدمات، امکانات و برنامهریزیها باید بسیج شوند تا یک رویداد ورزشی به خوبی مورد توجه جهانیان قرار گیرد. موضوع پذیرایی از تیمها، میزبانی از گردشگران و حملونقل همزمان و اقامت هزاران خارجی به ورزشگاهها در کنار تامین امنیت و ایجاد امکانات تفریحی و سرگرمی برای این افراد حائز اهمیت است، آن هم در دوره ای که سایه سنگین کرونا هنوز برچیده نشده و باید برای گردشگران امنیت خاطر بهداشتی هم ایجاد کنند. نگاهی به تجربههای میزبانان ادوار گذشته جامجهانی نشان میدهد که برگزاری موفق این رقابتها نه تنها میتواند جایگاه و وجهه بینالمللی کشور میزبان را ارتقا دهد، بلکه در جذب گردشگران بیشتر و سرمایهگذاری های گسترده تر خارجی در سال های بعد از این رویداد نیز تاثیرگذار است؛ از طرف دیگر این رویداد نه تنها برای کشور میزبان دارای مزایای و فایدههای مختلف است، بلکه کشورهای همسایه و حتی منطقه هم میتوانند در حاشیه این رخداد از منافع آن بهره مند شوند. در ایران هم از چند سال قبل مباحثی درباره استفاده ایران از فرصت جام جهانی ۲۰۲۲قطر به ویژه جایگاه مناسب و تنوع آب و هوایی و موقعیت مطلوب جزایر خلیج فارس کیش مطرح شده است. جزیر کیش کمتر از ۲۰۰کیلومتر با دوحه قطر فاصله دارد که دسترسی به دوحه با یک پرواز هوایی در کمتر از یک ساعت امکان پذیر است. به گزارش ایرنا وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، حدود دو سال قبل از تشکیل کارگروه گردشگری جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲قطر با مشارکت نمایندگان دستگاههای اجرایی مرتبط و نهادهای فرابخشی خبر داده بود؛ اگرچه از نتایج فعالیتهای این کارگروه اطلاعی در دست نیست، اما از همان زمان مسئولان این وزارتخانه معتقد بودند که برگزاری جامجهانی فوتبال در همسایگی کشورمان زمینههای استفاده مطلوب از این فرصت جهت جذب گردشگران خارجی را فراهم میآورد. در این چارچوب فرآیند جذب حداکثری تماشاگران این رویداد به کشور در کنار استفاده از ظرفیتهای ورزشی و تفریحی جزایر خلیج فارس در دستور کار قرار گرفت. موفقیت در انجام این هدف میتواند رونق را به صنعت گردشگری کشور باز گرداند. همچنین معرفی جذابیتهای سرزمینی کشورمان به تماشاگران جام جهانی که به صورت عمده برخلاف توریستهای سنتی، افرادی جوان هستند، میتواند زمینه را برای حضور دوباره آنها یا تبلیغ ایران از سوی این افراد در کشورهای جهان آماده سازد. از طرف دیگر در جزیره ای مانند کیش مجموعه ورزشی مناسبی با چند سالن سر پوشیده وجود که به امکانات ورزشی گوناگون و زمینهای چمن و استخرهای سرپوشیده و ساحلی مجهز است. علاوه بر این فعالان حوزه گردشگری و مسئولان جزیره کیش اعتقاد دارند این جزیره ظرفیت ساخت چند کمپ ورزشی را دارد تا در خلال جام جهانی میزبان تیمها باشد. البته باید توجه داشت فقط ایران نیست که برای خود فرصت استفاده از جام جهانی قطر را تعریف کرده است. بسیاری از کشورهای حوزه خلیجفارس با سرمایهگذاری اقتصادی وتبلیغاتی هم سعی دارند با جذب گردشگران جام جهانی علاوه بر کسب سودهای هنگفت اقتصادی، هرچه بیشتر خود را به جهانیان معرفی کنند. تا از تور جام جهانی زیان های دوران شیوع کرونا را جبران کنند، جایی که ورزش، تماشاگر، گردشگر و اقتصاد با هم گره می خورند. به طور مثال امیرنشین عمان با معرفی مناطق گردشگری، طبیعت، کوه، آبشار و بیابان های جذابی خود در تلاش است سرزمین خود را به مقصد دوم و همزمان تماشگران فوتبالی تبدیل کند که از سراسر جهان خود را برای تماشای مسابقات جام جهانی فوتبال به قطر می رسانند، عمان از فرصت جام جهانی جذب ۷.۷میلیارد دلار سرمایه خارجی برای توسعه صنعت گردشگری برنامهریزی کرده تا برای سال ۲۰۴۰به یکی از مقصدهای مهم جهانگردان تبدیل شود.